KARTA STAŁEGO POBYTU

Jak uzyskać kartę stałego pobytu w Polsce? Jakiego rodzaju zezwolenie powinien otrzymać cudzoziemiec, aby móc mieszkać w Polsce przez czas nieoznaczony? Czy zawsze będzie to zezwolenie na pobyt stały?

Zanim zostaną przedstawione odpowiedzi na powyższe pytania, wskazuję, iż w niniejszym wpisie nie będzie rozważana sytuacja prawna obywateli UE i ich rodzin.

Zgodnie z przepisami prawa, na czas nieoznaczony wydawane są dwa rodzaje zezwoleń, tj. zezwolenie na pobyt stały i zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej. Kto może uzyskać wymienione zezwolenia?

Zezwolenia na pobyt stały udziela się cudzoziemcowi jeżeli:

1. jest dzieckiem cudzoziemca, któremu udzielono zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE pozostającym pod jego władzą rodzicielską:
   1. urodzonym po udzieleniu temu cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE lub
   2. urodzonym w okresie ważności zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego temu cudzoziemcowi lub w okresie pobytu tego cudzoziemca na terytorium Polski na podstawie zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany albo w związku z nadaniem mu statusu uchodźcy lub udzieleniem ochrony uzupełniającej,
2. jest dzieckiem obywatela polskiego pozostającym pod jego władzą rodzicielską,
3. jest osobą o polskim pochodzeniu i zamierza osiedlić się na terytorium Polski na stałe,
4. pozostaje w uznawanym przez prawo polskie związku małżeńskim z obywatelem polskim i:
   • pozostawał w tym związku małżeńskim przez co najmniej 3 lata przed dniem, w którym złożył wniosek o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały oraz
   • bezpośrednio przed złożeniem tego wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium Polski przez okres nie krótszy niż 2 lata na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z pozostawaniem w związku małżeńskim z tym obywatelem polskim lub w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych,
5. jest ofiarą handlu ludźmi w rozumieniu polskiej ustawy kodeks karny i:
   • przebywał na terytorium Polski bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 1 rok na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy dla ofiar handlu ludźmi,
   • współpracował z organami ścigania w postępowaniu karnym w sprawie o przestępstwo handlu ludźmi,
   • ma uzasadnione obawy przed powrotem do państwa pochodzenia,
6. bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały przebywał nieprzerwanie w Polsce przez okres nie krótszy niż:
   1. 5 lat w związku z nadaniem mu statusu uchodźcy, udzieleniem ochrony uzupełniającej lub na podstawie zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub
   2.  10 lat na podstawie zgody na pobyt tolerowany lub
   3. 4 lata na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę udzielonego w celu wykonywania pracy w zawodzie pożądanym dla polskiej gospodarki i posiada źródło stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu;
7. udzielono mu na terytorium Polski azylu,
8. posiada ważną Kartę Polaka i zamierza osiedlić się na terytorium Polski na stałe,
9. jest obywatelem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 lit. b i d Umowy Wystąpienia, który do dnia 31 grudnia 2020 r. wykonywał w Polsce pracę jako pracownik delegowany przez pracodawcę zagranicznego na terytorium Polski i spełnia łącznie następujące warunki:
   • przebywa na terytorium Polski legalnie i nieprzerwanie co najmniej przez 5 lat bezpośrednio przed złożeniem wniosku,
   • posiada źródło stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu,
   • posiada ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Polski.

Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE jest udzielane cudzoziemcowi jeżeli przebywa na terytorium Polski legalnie i nieprzerwanie co najmniej przez 5 lat bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie tego zezwolenia i spełnia łącznie następujące warunki:

1. posiada źródło stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu,
2. posiada ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Polski;
3.  posiada potwierdzoną znajomość języka polskiego.

Reasumując, przesłanką uzyskania zezwolenia na pobyt stały nie jest tylko okres zamieszkiwania na terytorium Polski. Katalog osób mogących uzyskać tego rodzaju zezwolenie został ograniczony okolicznościami, które często są niezależne od cudzoziemców chcących ubiegać się o tego typu zezwolenie. Tak więc, ten rodzaj zezwolenia może uzyskać tyko wybrana część cudzoziemców. Natomiast zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej jest dedykowane praktycznie dla każdego cudzoziemca. Zezwolenie to nie jest uzależnione od pochodzenia, sytuacji politycznej, ślubu z obywatelem polskim lub bycia ofiarą.

Obu przypadkach, cudzoziemiec jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Polski bez konieczności posiadania zezwolenia na pracę.

Odpowiadając na postawione pytania, aby uzyskać kartę stałego pobytu w Polsce, cudzoziemiec powinien złożyć wniosek albo o zezwolenie na pobyt stały, albo o zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej. Oba te zezwolenia są wydawane na czas nieoznaczony. Po otrzymaniu takiego zezwolenia, jedynym obowiązkiem cudzoziemca będzie wymiana karty pobytu, przed upływem daty jej ważności, a także w przypadku gdy powstał obowiązek prawny do wymiany takiej karty. Warto podkreślić, że to zezwolenie (papierowy dokument) jest wydawane na czas nieokreślony, natomiast każda karta pobytu (plastikowy dokument) posiada datę ważności i podlega wymianie.